Shiv Mhiman Stotram शिवमहिम्न स्तोत्रम्

महिम्नः पारन्ते परमविदुषो यद्यसदृशी ।

स्तुतिब्रह्मादीनामपि तदवसन्नास्त्वयि गिरः ॥

अथावाच्यः सर्वः स्वमतिपरिमाणावधि गृणन् ।

ममाप्येष स्तोत्रे हर ! निरपवादः परिकरः ।।१।।

अतीतः पन्थानं तव च महिमा वाङ्‌मनसयो-

रतद्व्यावृत्त्या यं चकितमभिधत्ते श्रुतिरपि ।

स कस्य स्तोतव्यः कतिविधिगुणः कस्य विषयः ।

पदे त्वर्वाचीने पतति न मनः कस्य न वचः ॥२॥

मधुस्फीता वाचः परमममृतं निर्मितवत-

स्तवब्रह्मन्किवागपि सुरगुरोविस्मय पदम् ।।

मम त्वेतां वाणीं गुणकथनपुण्येन भवतः ।

पुनामीत्यर्थेऽस्मिन् पुरमथनबुद्धिर्व्यवसिता ॥३॥

तवैश्वर्यं तत्तज्जगदुदयरक्षा प्रलयकृत् ।

त्रयीवस्तुव्यस्तं तिसृषु गुणभिन्नासुतनुषु ।।

अभव्यानामस्मिन्वरद रमणीयामरमणीम् ।

विहन्तुं व्याक्रोशीं विदधत इहैके जडधियः ॥४॥

किमीहः किङ्कायः स खलु किमुपायस्त्रिभुवनम् ।

किमाधारो धाता सृजति किमुपादान इति च ।।

अतर्कैश्वर्यैश्वर्ये त्वय्यनवसरदुःस्थो हतधियः ।

कुतकर्कोऽयं कांश्चिन्मुखरयति मोहाय जगतः ।।५।।

अजन्मानो लोकाः किमवयववन्तोऽपि जगता-

मधिष्ठातारं कि भवविधिरनादृत्य भवति ॥

अनीशो वा कुर्याद्भुवनजनने कः परिकरो

यतोमन्दास्त्वां प्रत्यमरवर संशेरत इमे ॥६॥

त्रयी सांख्यं योगः पशुपतिमतं वैष्णवमिति ।

प्रभिन्न प्रस्थाने परमिदमदः पथ्यमिति च ॥

रुचीनां वैचित्र्याद्द्रूजुकुटिलनानापथजुषां ।

नृमाणेको गम्यस्त्वमसि पयसामर्णव इव ॥७॥

महोक्षः खट्‌वांगम्परशुरजिनं भस्म फणिनः ।

कपालंचेतीयत्तव वरद तन्त्रोपकरणम् ।।

सुरास्तां तामृद्धिं दधति तु भवद्भ्रू प्रणिहिताम् ।

न हि स्वात्मारामं विषयमृगतृष्णा भ्रमयति ।८।

ध्रुवं कश्चित्सर्वं सकलमपरस्त्वद्ध्रुवमिदम् ।

परोधौव्याध्रौव्ये जगति गदति व्यस्तविषये ।।

समस्तेऽप्येतस्मिन्पुरमथन तै:विस्मित इव ।

स्तुवञ्जिह्वेमि त्वां न खलु ननु धृष्टा मुखरता ।९।

तवैश्वर्यं  यत्नाद्यदुपरिविरंचिर्हरिरधः ।

परिच्छेत्तु  यातावनलमनिलस्कन्धवपुषः ।।

ततोभक्तिश्रद्धाभरगुरुगृणद्भ्यां गिरिश यत् ।

स्वयं तस्थे ताभ्यां तव किमनुवृत्तिर्न फलति ।१०।

अयत्नादापाद्यत्रिभुवनमवैरव्यतिकरम् ।

दशास्यो यद्बाहूनभूत रणकण्डूपरवशान् ।।

शिरः पद्मश्रेणीरचितचरणाम्भोरुहबलेः ।

स्थिरायास्त्वद्भक्तेस्त्रिपुरहर विस्फूर्जितमिदम् ।११।

अमुष्य त्वत्सेवा समधिगतसारं भुजवनम् ।

बलाप्कैलासेऽपि त्वदधिवसतौविक्रमयतः ॥

अलभ्या पातालेऽप्यलसचलितांगु ष्ठशिरसि ।

प्रतिष्ठा त्वय्यासीद् ध्रुवमुपचितोमुह्यति खलः ।१२।

यदृद्धि सुत्राम्णो वरद ! परमोच्चैरपि सती-

मधश्चक्र बाणः परिजनविधैयस्त्रिभुवनः ।।

नतच्चित्रं तस्मिन्वरिवसितरित्वच्चरणयोः ।

न कस्याप्युन्नत्यै भवति शिरसस्त्वय्यवनतिः ।१३।

अकाण्ड : ब्रह्माण्ड क्षयचकितदेवासुरकृपा ।

विधेयस्याऽसीद्यस्त्रिनयन विषं संहृतवतः ।।

स कल्माषः कण्ठे तव न कुरुते न श्रियमहो

विकारोऽपिश्लाघ्यो भुवनभयभगंव्यसनिनः ।१४।

असिद्धार्था नैव क्वचिदपि सदेवासुरनरे ।

निवर्तन्ते नित्यं जगति जयिनो यस्य विशिखाः ।।

स पश्यन्नीश त्वामितरसुरसाधारणमभूत् ।

स्मरःस्मर्तव्यात्मा न हि वशिषु पथ्यः परिभवः । १५।

मही पादाघाताद् व्रजति सहसा संशयपदम् ।

पदं विष्णोर्भाम्यद्भुजपरिघरुग्णग्रहगणम् ।।

मुहुद्यर्योदौस्थ्यं यात्यनिभृतजटाताडिततटा ।

जगद्रक्षायै त्वं नटसि ननु वामैव विभुता ॥ १६ ॥

वियद्व्यापीतारागणगुणितफेनोद्गमरुचिः ।

प्रवाहो वारां यः पृषतलघुदृष्टः शिरसि ते ॥

जगद्वीपाकारं जलधिवलयं तेन कृतमि

त्यनेनैवोन्नेयं धृतमहिमदिव्यं तव वपुः ।। १७ ।।

रथः क्षोणी यन्ता शतधृतिनगेन्द्रो धनुरथा-

रथांगेचन्द्राकौ रथचरणपाणिः शर इति ।।

दिधक्षोस्ते कोऽयं विपुरतृणमाडम्बरविधि:

विधेयैः क्रीडन्त्यो न खलु परतन्त्राः प्रभुधियः ।१८।

                           हरिस्ते साहस्त्रं कमलबलिमाधाय पदयो-

र्यदेकोने तस्मिन्निजमुदहरन्नेत्रकमलम् ।

गतो भक्त्युद्रेकः परिणतिमसौ चक्रवपुषा

त्रयाणां रक्षायै त्रिपुरहर जागर्ति  जगताम् ॥१६॥

क्रतौ सुप्ते जाग्रत्त्वमसि फलयोगे क्रतुमताम् ।

क्व कर्म प्रध्वस्तं फलति पुरुषाराधनमृते ।।

अतस्त्वां सम्प्रेक्ष्य क्रतुषु फलदानप्रतिभुवम् ।

श्रुतौ श्रद्धां बद्ध्वा दृढपरिकरः कर्मसु जनः ॥२०॥

क्रियादक्षो दक्षः क्रतुपतिरधीशस्तनुभृता-

मृषीणामात्विर्ज्यं शरणद सदस्याः सुरगणाः ।

                            क़तुन वस्त्वत्तः क्रतुफलविधानव्यसनिनो

ध्रुवं कर्तुः श्रद्धा विधुरमभिचाराय हि मखाः ॥२१॥

प्रजानाथं नाथ प्रसभमधिकं स्त्वां दुहितरम् ।

गतं रोहिद्भूतां रिरमयियुमृष्यस्य वपुषा ।।

                           धनुःपाणेर्यातं दिवपि सपत्ना कृतममुम् ।

      वसन्तन्तेऽद्यापि त्यजति न मृगव्याधरभसः ॥२२॥

स्वलावण्याशंसा धृतधनुषम्ह्नाय तृणवत् ।

पुरः प्लुष्टं दृष्ट्वापुरमथन पुष्पायुधमपि ।।

यदिस्त्रणं देवो यमनिरत देहार्ध-घटनाद्।

अवैति त्वामद्धा बत वरद मुग्धा युवतयः ।।२३।।

शमशाने श्वाक्रीडा स्मर हर पिशाचाः सहचरा-

श्चिताभस्मालेपः स्त्रगपि नूकरोटी परिकरः ।॥

अमंगल्यं शीलं तव भवतु नामैवमखिलम्

तथापि स्मर्तृणां वरद परमं मंगलमसि ।। २४ ।।

मनः प्रत्यक्चित्ते सविधमवधायात्तमरुतः ।

प्रहृष्यद्रोमाणः प्रमदसलिलोत्संगति दृशः ।।

                         यदालोक्याह्लादं  हृद इव निमज्ज्यामृतमये ।

यधत्यन्तस्तत्त्वं किमपि यमिनस्तत्किल भवान् । २५।

त्वमर्कस्त्वं सोमस्त्वमसि पवनस्त्वंहुतवह-

स्त्वमापरत्वं व्योमत्वमुधरणिरात्मा त्वमिति च ॥

परिच्छिन्नामेवं त्वयि परिणता बिभ्रति गिरम् ।

न विद्मस्तत्तत्त्वंवयमिह तु यत्त्वं न भवसि ।।२६।।

त्रयीं तिस्रो वृत्तिस्त्रिभुवनमथो त्रीनपिसुरा-

नकाराद्यैर्वर्णं स्त्रिभिरभिदधत्तीर्णविकृतिः ॥

तुरीयं ते धाम ध्वनिभिरवरुन्धानमणुभिः ।

समस्तं व्यस्तं त्वां शरणद गृणात्योमिति पदम् । २७।

भवः शर्वो रुद्रः पशुपतिरथोग्रः सह महां-

स्तथा भीमेशानाविति यदभिधानाष्टकमिदम् ।।

अमुष्मिन्प्रत्येकं प्रविचरति देवः श्रुतिरपि ।

प्रियायास्मै धाम्ने प्रणिहितनमस्योऽस्मि भवते ॥२८।।

नमोनेदिष्ठाय प्रियदव दविष्ठाय च नमो ।

नमः क्षोदिष्ठाय स्मरहर महिष्ठाय च नमः ।

नमो नेदिष्ठाय त्रिनयन यविष्ठाय च नमो ।

नमः सर्वस्मै ते तदिदमिति शर्वाय च नमः ॥२६॥

बहुलरजसे विश्वोत्पत्तौ भवाय नमो नमः।

प्रबलतमसे तत्संहारे हराय नमो नमः ।।

जनसुखकृते सत्त्वोद्रिक्तौमृडाय नमो नमः ।

      प्रमहसि पदे निस्त्रैगुण्ये शिवाय नमो नमः ॥३०।।

कृशपरिणतिचेतः क्लेशवश्यं क्व चेदम् ।

क्व च तव गुणसीमोल्लङ्ङ्घिनीशश्ववृद्धिः ।।

इति चकितममन्दीकृत्य मां भक्तिराधाद्-

वरद चरणयोस्ते वाक्यपुष्पोपहारम् ।।३१॥

असितगिरिसमं स्यात् कज्जलं सिन्धुपाने ।

सुरतरुवरशाखा लेखनीपत्त्रमुर्वी ।।

लिखति  यदि गृहीत्वा शारदा सर्वकालम् ।

तदपि तव गुणानामीश पारं न याति ॥३२॥

असुरसुरमुनीन्द्ररचितस्येन्दुमौले:

ग्रंथित गुणमहिम्मो निर्गुणस्येश्वरस्य

सकलगुणवरिष्ठः पुष्पदन्ताभिधानो

रुचिरमलघुवृत्तेः स्तोत्रमेतच्चकार ।॥३३॥

अहरहरनवद्य धूर्जटेः स्तोत्रमेतत्-

पठति परमभक्त्या शुद्धचित्तः पुमान्यः ।

स भर्वात शिवलोके रुद्रतुल्यस्तथाऽत्न

प्रचुरतरधनायुः पुत्रवान्कीतिमांश्च ॥३४

महेशान्नापरो देवो महिम्नो नापरा स्तुतिः ।

अघोरान्नापरो मन्त्रो नास्ति तत्त्वं गुरोः परम् । ३५।

दीक्षादानं तपस्तीर्थ ज्ञानं यागादिकाः क्रियाः।

महिम्नस्तव पाठस्य कलां नार्हन्ति षोडशीम् ।।३६।

कुसुमदशननामा सर्वगन्धर्वराजः

शशिधरवरमौलेर्देवदेवस्य दासः ।

स खलु निजमहिम्नो भ्रष्ट एवास्य रोषात्-

स्तवनमिदमकार्षीत् दिव्यदिव्यं महिम्नः ॥३७॥

सुरवरमुनिपूज्यं स्वर्गमोक्षकहेतुम्

पठति यदि मनुष्यः प्राञ्जलिनन्यिचेतः ।

व्रजति शिवसमीपं किन्नरैः स्तूयमानः

स्तवनमिदममोघं पुष्पदन्तप्रणीतम् ॥३८॥

श्रीपुष्पदन्तमुखपङ्क निर्गतेन

स्तोत्रेण किल्विषहरेण हरप्रियेण ।

कण्ठस्थितेन पठितेन समाहितेन

सुप्रीणितो भवति भूतपतिर्महेशः ॥३६॥

आसमाप्तमिदं स्तोत्र पुण्यं गन्धर्वभाषितम् ।

अनौपम्यं मनोहारि शिवमीश्वरवर्णनम् ।।४०।।

तव तत्त्वं न जानामि कीदृशोऽसि महेश्वरः ।

यादृशोऽसि महादेव तादृशाय नमो नमः ॥४१॥

एकाकालं द्विकालं वा त्रिकालं यः पठेन्नरः ।

सर्वपापविनिर्मुक्तः शिवलोके महीयते ॥४२।।

इत्येषा वाङ्मयी पूजा श्रीमच्छङ्करपादयोः ।

अपिता तेन देवेशः प्रीयतां मे सदाशिवः ।॥४३॥

इति श्रीशिवमहिम्नस्तोत्रं समाप्तम् ।।