Geeta Chapter/अथाष्टमोऽध्यायः

अर्जुन उवाच

 किं तद्ब्रह्म किमध्यात्मं किं कर्म पुरुषोत्तम।

अधिभूतं च किं प्रोक्तमधिदैवं किमुच्यते। १।

अधियज्ञः कथं  कोऽत्र देहेऽस्मिन्मधुसूदन ।

प्रयाणकाले च कथं ज्ञेयोऽसि नियतात्मभिः । २।

       श्रीभगवानुवाच

 अक्षरं ब्रह्म परमं स्वभावोऽध्यात्ममुच्यते ।

 भूतभावोद्भवकरो विसर्गः कर्मसंञ्जितः । ३।

 अधिभूतं क्षरो भावः पुरुषश्चाधिदैवतम् ।

अधियज्ञोऽहमेवात्र देहे देहभृतां वर। ४।

अन्तकाले च मामेव स्मरन्मुक्त्वा कलेवरम्।

 यः प्रयाति स मद्भावं याति नास्त्यत्र संशयः । ५।

यं यं वापि स्मरन्भावं त्यजत्यन्ते कलेवरम्।

 तं तमेवैति कौन्तेय सदा तद्भावभावितः । ६ ।

तस्मात्सर्वेषु कालेषु मामनुस्मर युध्य च।

 मय्यर्पितमनोबुद्धिर्मामेवैष्यस्यसंशयम् । ७।

अभ्यासयोगयुक्तेन चेतसा नान्यगामिना ।

परमं पुरुषं दिव्यं याति पार्थानुचिन्तयन्। ८ ।

 कविं पुराणमनुशासितार-

मणोरणीयांसमनुस्मरेद्यः ।

सर्वस्य धातारमचिन्त्यरूप-

मादित्यवर्णतमसः परस्तात् । ९।

प्रयाणकाले मनसाचलेन

भक्त्या युक्तो योगबलेन चैव।

ध्रुवोर्मध्ये प्राणमावेश्य सम्यक्

स तं परं पुरुषमुपैति दिव्यम् । १०।

 यदक्षरं वेदविदो वदन्ति

विशन्ति यद्यतयो वीतरागाः।

यदिच्छन्तो ब्रह्मचर्यं

चरन्ति तत्ते पदं सङ्ग्रहेण प्रवक्ष्ये । ११।

 सर्वद्वाराणि संयम्य मनो हृदि निरुध्य च।

मूर्थ्यांधायात्मनः प्राणमास्थितो योगधारणाम्। १२।

 ओमित्येकाक्षरं ब्रह्म व्याहरन्मामनुस्मरन् ।

यः प्रयाति त्यजन्देहं स याति परमां गतिम् । १३।

 अनन्यचेताः सततं यो मां स्मरति नित्यशः।

तस्याहं सुलभः पार्थ नित्ययुक्तस्य योगिनः । १४।

मामुपेत्य पुनर्जन्म दुःखालयमशाश्वतम् ।

सहस्त्रयुगपर्यन्तमहर्यद्ब्रह्मणो विदुः ।

नाप्नुवन्ति महात्मानः संसिद्धिं परमां गताः । १५।

आब्रह्मभुवनाल्लोकाः पुनरावर्तिनोऽर्जुन ।

 मामुपेत्य तु कौन्तेय पुनर्जन्म न विद्यते। १६।

रात्रिं युगसहस्त्रान्तां तेऽहोरात्रविदो जनाः । १७।

अव्यक्ताद्व्यक्तयः सर्वाः प्रभवन्त्यहरागमे ।

रात्र्यागमे प्रलीयन्ते तत्रैवाव्यक्तसञ्ज्ञके । १८ ।

भूतग्रामः स एवायं भूत्वा भूत्वा प्रलीयते ।

रात्र्यागमेऽवशः पार्थ प्रभवत्यहरागमे । १९।

परस्तस्मात्तु  भावोऽन्योऽव्यक्तोऽव्यक्तात्सनातनः।

 यः स सर्वेषु भूतेषु नश्यत्सु न विनश्यति। २०।

अव्यक्तोऽक्षर इत्युक्तस्तमाहुः परमां गतिम् ।

 यं प्राप्य न निवर्तन्ते तद्धाम परमं मम। २१।

पुरुषः स परः पार्थ भक्त्या लभ्यस्त्वनन्यया ।

यस्यान्तः स्थानि भूतानि येन सर्वमिदं ततम्। २२।

यत्र काले त्वनावृत्तिमावृत्तिं चैव योगिनः।

 प्रयाता यान्ति तं कालं वक्ष्यामि भरतर्षभ। २३।

 अग्नि: ज्योतिरहः शुक्ल: षण्मासा उत्तरायणम् ।

 तत्र प्रयाता गच्छन्ति ब्रह्म ब्रह्मविदो जनाः । २४।

 धूमो रात्रिस्तथा कृष्णः षण्मासा दक्षिणायनम् ।

तत्र चान्द्रमसं ज्योतिर्योगी प्राप्य निवर्तते। २५।

शुक्लकृष्णे गती ह्येते जगतः शाश्वते मते।

 एकया यात्यनावृत्तिमन्ययावर्तते पुनः । २६।

 नैते सुती पार्थ जानन्योगी मुहाति कश्चन।

तस्मात्सर्वेषु कालेषु योगयुक्तो भवार्जुन। २७।

वेदेषु यज्ञेषु तपःसु चैव

दानेषु यत्पुण्यफलं प्रदिष्टम् ।

अत्येति तत्सर्वमिदं  विदित्वा

योगी परं स्थानमुपैति चाद्यम्। २८।

ॐ तत्सदिति श्रीमद्भगवद्दीतासुपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां योगशास्त्रे श्रीकृष्णार्जुनसंवादे अक्षरब्रह्मयोगो  नामाष्टमोऽध्यायः ॥